8 ½
Federico Fellini
«Ο Guido είναι ένας σαραντάρης σκηνοθέτης που προσπαθεί να σκηνοθετήσει μια ταινία επιστημονικής φαντασίας εν μέσω δημιουργικής στασιμότητας. Προσπαθώντας να ανακάμψει σε ένα spa, δέχεται πιέσεις από την επαγγελματική και προσωπική του ζωή, χάνοντας το ενδιαφέρον για την δημιουργία της ταινίας του και τον γάμο του. Έτσι, παρασύρεται σε μια ονειρική ροή φαντασιώσεων και αναμνήσεων.»(ΟΚ, μέχρι εδώ) Κάτι αντίστοιχο, θα υπάρχει κάτω από την σύνοψη για την ταινία 8 ½ του Federico Fellini.
Αυτό που καταφέρνει ο Fellini ,βέβαια, είναι πιο σύνθετο και αυτοβιογραφικό.(Για πες) Φανερά επηρεασμένος από τις θεωρίες του Καρλ Γιούνγκ(Ποιανού;) πάνω στον παραλληλισμό ονείρου και σινεμά(Aααα…), συνθέτει έναν κόσμο αποκλειστικά δικό του, όπου η λογική συνέχεια χρόνου και χώρου δεν υφίσταται και οι γραμμές μεταξύ ονείρου, πραγματικότητας, ανάμνησης και νοσταλγίας θολώνουν, φτιάχνοντας έναν νέο ρυθμό αφήγησης. Το περιβάλλον το οποίο δημιουργείται είναι μια εκδήλωση του ίδιου του πρωταγωνιστή, ο οποίος δε διαφέρει πολύ από το δημιουργό του. Ένα περιβάλλον που το συναντάς περισσότερο στη λογοτεχνία, με έναν καφκικό πρωταγωνιστή με ροπή προς τον Νίτσε.(Ωπα, ώπα! Κάπου εδώ με χάνεις.)
Μπορεί, φαινομενικά το 8 ½ να είναι μια αυτοαναφορική ταινία, μια ταινία δηλαδή για το πώς φτιάχνεται μια ταινία, με τη θεματική όμως που ακολουθεί -όπως ο αλτρουισμός, ο φόβος που έρχεται με την πάροδο των χρόνων, η τυραννία του μυαλού, η επιπολαιότητα, οι τύψεις, η σεξουαλικότητα, η πίστη, οι ανθρώπινες συναναστροφές- καταλήγει να μιλά για τη ζωή και για κάθε σκηνοθέτη-πρωταγωνιστή που βιώνει τη δική του ταινία.(Και για μένα;) Ίσως, σε αυτό συμβάλλει το ανθολόγιο ανθρώπων που περνούν συχνά μπροστά από την κάμερα ή υπάρχουν στο βάθος, που δομούν μια αίσθηση οικειότητας. Ίσως, είναι το τραγικοκωμικό ύφος που έχει επιλέξει ο Fellini, που ταιριάζει αρκετά με αυτό της ζωής. Ίσως και τίποτα από αυτά.(Κατατοπιστικότατο!)
Βλέποντας το 8 ½ παρατήρησα ότι τρία πράγματα δεν έλεγαν να φύγουν από το μυαλό μου. Το ένα είναι ότι αυτή η ταινία του Fellini μοιράζεται το κινηματογραφικό της σύμπαν με μια αρκετά μεταγενέστερη της, το Synecdoche, New York του Charlie Kaufman. (Τρέχα γύρευε) Το δεύτερο είναι ότι η μουσική των Talking Heads ταιριάζει άψογα σε αυτή την ταινία.( Psycho Killer,Qu’est-ce que c’est )Όσο για το τρίτο, είναι ένα απόσπασμα από το Όπως σας αρέσει του William Shakespeare όπου λέει : “All the world’s a stage, And all the men and women merely players: They have their exits and their entrances; And one man in his time plays many parts.”(Μεγάλη πρωτοπορία να παραθέτεις άλλους για κλείσιμο)
Πολύ κοινότοπο να παραθέτω λόγια άλλων για να κλείσω…(Ωπ! Αυτό έλεγα και ’γω) Αλλά αν είναι να κρατήσεις κάτι, αυτό είναι : δες το 8 ½ ή το μακρινό του ξαδερφάκι, πάρε μια ανάσα και βάλε ένα ποτό της αρεσκείας σου (Αναπαυτικά να μην κάτσω;) για να αφουγκραστείς τι είδες. Το χαστούκι της ύπαρξης έρχεται και είναι συστημένο. (Μας υποχρέωσες,καραντινιάτικα!)
Νικολαΐς Μπιμπλή